Mikhain Mikhailovich Protodiaconov

Mikhain Mikhailovich Protodiaconov 

Mikhain Mikhailovich Protodiaconov sinh ngày 22 tháng 09 năm 1874 trong một gia đình có bố là hiệu trưởng một Trường dạy nghề ở Ôrenbua (Liên Bang Nga). Thời niên thiếu ông học tại các trường dạy nghề đầu tiê n là ở Ôrenbua và sau đó là ở thà nh phố Ufa . Năm 1993 ô ng thi đ ỗ vào Khoa Toá n - Lý của Tr ường Đại học Tổng hợpSt . Pê tecbua , nhưng từ năm thứ hai thì ông chuyển sang học tại Trường đại học Mỏ St.Pêtecbua và nhận bằng kỹ sư mỏ vào nă m 1899.

Vào năm 1899 ngay sau khi tốt nghiệp đ ại học , Protodiaconov M . M . đã tham gia vào phong trào truyền bá tư tưởng xã hội - dân chủ Nga và bị chính phủ Nga hoàng bắt giam vì các hoạt động của Ông trong phong trào “Đấu tranh giải phóng giai cấp công nhâ n ”. Cuối năm 1899 Ông được trả lại tự do nhưng bị quản thúc chặt chẽ khiến cho Ông không thể tham gia vào các hoạt động xã hi cũng như khoa học kỹ thuật cho tới năm 1904. Sau đóông trở thành chủ của mỏ khai thác bạc- chì Shadonskii thuộc Hiệp hội cô ng nghiệp khai thá c mỏ vù ng Terkii ở Bắc Capkazơ. Ở đó Ông trở thành người chỉ đạo , hướng dẫn công nghệ khai thác mỏ và xây dựng các công trình thủy lợi của địa phương .

Vào nă m 1904 trong “ Tạp chí mỏ ” của Nga đã xuất hiện bài báo khoa học đầu tiên của Protodiaconov . M . với tiêu đề “ Một số đặc điểm khai thác năng lượng của những dò ng sông vùng núi trung tâm Bắc Capkazơ”.  

Cũng vào năm này Protodiaconov M.M. đã trở thành trợ giảng của Bộ môn Khai thác mỏ do giáo sư Terpigorev A.M. đứng đầu thuộc Học viện Mỏ ở thành phố Ekaterinbua và một năm sau đó Ông được cử đi làm cộng tác viên khoa học ở nước ngoài. Năm 1908 Protodiaconov M.M. bảo vệ thành công luận án Phó tiến sĩ về đề tài “ Áp lực mỏ lên các vì chống trong các công trình ngầm” tại Trường Đại học mỏ St. Petecbua và sau đó được phong học vị Phó giáo sư. Từ năm 1908 Ông là giáo sư  của Học viện Mỏ ở thành phố Ekaterinbua khi mới 24 tuổi.

Vào năm 1914 chẳng may Protodiaconov M.M. bị mắc bệnh lao cột sống, chân bị chứng liệt nhẹ ông phải dừng mọi hoạt động và đi chữa bệnh và an dưỡng tại Crưm và sau đó là ở Tashken. Năm 1918 sức khỏe đã khá hơn, Ông trở lại công tác nghiên cứu khoa học và giảng dạy tại Trường Đại học Trung Á (Tashken) và trở thành một trong những người sáng lập trường đại học này, một trong những người đặt nền móng cho sự phát triển ngành công nghiệp mỏ ở   Trung Á và Ông cũng đã viết một loạt các công trình về áp lực mỏ, đào chống lò, thông gió mỏ và cả định mức về các quá trình công nghệ khai thác mỏ.

Từ năm 1918 đến năm 1923 giáo sư Protodiaconov M.M. trở thành cố vấn của Hội đồng Kinh tế Quốc dân thuộc Liên Bang Xô Viết và từ năm 1926 là thành viên của Ban địa chất khu vực Trung Á, Ủy viên Ủy ban kế hoạch nhà nước Khu vực Trung Á và cố vấn của Công ty than “Sredaugol”. Vào năm 1928 Protodiaconov M.M. được bầu giữ chức Chủ tịch Ủy ban Kỹ thuật công trình vùng Trung Á thuộc Hiệp hội công nhân mỏ toàn Liên Xô cũ. Cùng với thời gian này từ năm 1925 Ông cũng bắt đầu giảng bài tại Học viện mỏ (nay là Đại học mỏ) Matscơva.

Gia đình giáo sư Protodiaconov M.M. là một gia đình có nhiều gắn bó với ngành công nghiệp mỏ. Con trai Ông là giáo sư, TSKH. Mikhain Mikhailovic Protodiaconov đã từng là Phó viện trưởng Viện nghiên cứu mỏ Matscơva. Con gái Ông là Zlata Mikhailovna Protodiaconova là TSKH về địa chất khoáng sản, từng là Trưởng bộ môn Khoáng vật học và có nhiều năm giảng dạy tại Trường đại học Bách khoa Tashken.

Mikhain Mikhailovich Protodiaconov tạ thế tại Thành phố Tashken vào năm 1930 và được an tang tại nghĩa trang Thành phố.

Các công trình khoa học của giáo sư Protodiaconov M.M:

Trong những năm từ 1908 đến 1914 giáo sư Protodiaconov M.M. đã tham gia tích cực vào việc biên tập công trình nghiên cứu đồ sộ, được xuất bản nhiều tập mang tên “ Vùng than Đôn Bát”, trong đó Ông trực tiếp viết các Chương “Đào giếng mỏ và các đường lò đá” và “Chống giữ các đường lò”.

Bắt đầu từ năm 1906 trong ấn phẩm của các tạp chí như “Thông tin Hội kỹ thuật Ekaterinbua”, “Tin tức Học viện mỏ Ekaterinbua”, “Thông tin Công xưởng mỏ” và “Tạp chí mỏ” xuất hiện hang loạt bài viết của Protodiaconov M.M. có liên quan đến việc tính toán vì chống và áp lực mỏ. Các bài báo này khiến cho Ông trở nên nổi tiếng như một chuyên gia đầu ngành mỏ. Công trình nghiên cứu đầu tiên của Ông được công bố trong tác phẩm “Về một vài ứng dụng của toán học trong nghệ thuật khai thác mỏ”. Các nội dung này được Ông tiếp tục phát triển trong luận án Phó tiến sĩ và được công bố trong “Tạp chí mỏ” vào năm 1909. Ông có công rất lớn trong việc nghiên cứu về áp lực mỏ và những công thức tính toán áp lực mỏ đầu tiên là do giáo sư Protodiaconov M.M. đề xuất. Các kết quả nghiên cứu của Ông được tổng hợp trong  cuốn “Áp lực của đất đá và chống lò” xuất bản năm 1930. Lần đầu tiên trong lịch sử ngành mỏ giáo sư Protodiaconov M.M. là người đã đề xuất “Thang phân loại độ cứng đất đá”, theo đó có thể đánh giá độ cứng của đất đá theo “độ khó khoan”, theo “độ khó nổ mìn”, theo “độ cản cắt”…

Trong một loạt các hội nghị khoa học của ngành mỏ giáo sư Protodiaconov M.M. đã có nhiều báo cáo liên quan đến “Độ cứng của đất đá mỏ”, “Về năng suất lao động của thợ mỏ”, “Về áp lực của đất đá rời rạc”, “Về công tác khoan nổ”…. Là một chuyên gia đầu ngành Ông đã tham gia không mệt mỏi vào hoạt động của Ủy ban nghiên cứu về khí và bụi trong các mỏ vùng than Đôn-Bat.

Các công trình khoa học của giáo sư Protodiaconov M.M. tập trung vào việc nghiên cứu về áp lực mỏ, chống giữ các đường lò, thông gió mỏ và các định mức tiêu hao các chi phí trong ngành công nghiệp mỏ. Các công trình nghiên cứu của giáo sư Protodiaconov M.M. về thông gió mỏ được sử dụng để soạn thảo “Quy phạm an toàn mỏ” của Liên Xô cũ. Ông cũng là người đặt nền móng cho việc đưa ra phương pháp luận xây dựng định mức các quá trình sản xuất trong mỏ.